Sinds 1 januari 2018 is de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) van kracht. Het doel van deze wet is om de kwaliteit van de kinderopvang te verbeteren. De maatregelen uit de Wet IKK komen voort uit het akkoord Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang dat toenmalig minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) Lodewijk Asscher, BK, Sociaal Werk Nederland, BOinK, FNV en CNV in 2016 sloten. Op een later moment heeft BMK zich ook geconformeerd aan het convenant.

Pijlers van de Wet IKK
<ol>
<li>De ontwikkeling van het kind staat centraal</li>
<li>Veiligheid en gezondheid</li>
<li>Stabiliteit en meer ruimte voor pedagogisch maatwerk</li>
<li>Kinderopvang is een vak</li>
</ol>
Bij deze vier pijlers horen in totaal 21 maatregelen om de kwaliteit te verbeteren. Verderop lees je meer over de maatregelen per pijler. Niet alle maatregelen uit de Wet IKK zijn al ingegaan. Sommige maatregelen, zoals de babytraining en de 3F taaleis, hebben een langere invoeringsperiode. Deze maatregelen gaan in op 1 januari 2025.

De ontwikkeling van het kind staat centraal 
Concretisering pedagogische doelen in pedagogisch beleid 
In de wet zijn de vier pedagogische doelen van Riksen-Walrave opgenomen als definitie van ‘verantwoorde kinderopvang’. Die pedagogische doelen zijn: het bieden van emotionele veiligheid; het bevorderen van de persoonlijke competentie; het bevorderen van de sociale competentie; de socialisatie van kinderen door overdracht van algemeen aanvaarde normen en waarden. Deze doelen worden in het pedagogisch beleidsplan concreet uitgewerkt en zijn zichtbaar in de praktijk. Lees meer over <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/pedagogisch-beleid/" target="_blank" rel="noopener">het pedagogisch beleid</a>.
Elk kind een mentor 
Aan ieder kind wordt een mentor toegewezen. De mentor werkt op de groep waar het kind is geplaatst. Hij of zij volgt de ontwikkeling van het kind, is het eerste aanspreekpunt voor ouders (en in de bso ook voor het kind). De mentor hoeft niet per sé een van de vaste gezichten van het kind te zijn.
Structureel volgen ontwikkeling 
Pedagogisch medewerkers hebben ieder kind ‘in beeld’ en volgen het in zijn ontwikkeling. Zo kunnen ze aansluiten bij de ontwikkeling van het kind en het stimuleren de volgende stap te zetten. Een kind-volgsysteem is niet verplicht, wel een planmatig volgen en registreren. Vanuit de dagopvang is de overdacht naar basisonderwijs en de bso als maatregel opgenomen. In de dagopvang wordt aan ouders periodiek een gesprek over de ontwikkeling van hun kind aangeboden. De ouder is niet verplicht op dit aanbod in te gaan. In de bso is een periodiek gesprek met de ouders geen verplichting, maar vinden gesprekken plaats als dat nodig of gewenst is. Eventuele bijzonderheden in de ontwikkeling worden gesignaleerd en er wordt actie op ondernomen. In het pedagogisch beleidsplan is opgenomen hoe dit wordt georganiseerd.

Veiligheid en gezondheid 
Actueel beleid veiligheid en gezondheid 
Elke kinderopvangorganisatie moet een actueel veiligheids- en gezondheidsbeleid hebben. Doel is om kinderen tegen grote risico’s te beschermen en hen te leren omgaan met kleine risico’s. De achterwachtregeling en het vier-ogenprincipe zijn ook onderdeel van het veiligheids- en gezondheidsbeleid . Het vier-ogenprincipe geldt alleen voor de dagopvang. Lees meer over <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/veiligheid-gezondheid/" target="_blank" rel="noopener">het veiligheids- en gezondheidsbeleid</a>.
Kinder-EHBO 
Op iedere kinderopvanglocatie moet tijdens openingsuren altijd minimaal één volwassene aanwezig zijn die beschikt over een kwalificerend EHBO-diploma. Lees meer over <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/ehbo-bhv/" target="_blank" rel="noopener">EHBO</a>.

Stabiliteit en meer ruimte voor pedagogisch maatwerk 
Maximaal twee vaste gezichten voor 0-jarigen 
Aan een kind worden twee vaste pedagogisch medewerkers toegewezen. Op de dagen dat het kind komt, is altijd minimaal één van deze twee pedagogisch medewerkers werkzaam. Als de omvang van de stamgroep vraagt om inzet van meer dan twee pedagogisch medewerkers, dan mogen maximaal drie vaste pedagogisch medewerkers aan het kind worden toegewezen. Lees meer over <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/vaste-gezichtencriterium/" target="_blank" rel="noopener">het vaste gezichtencriterium</a>.
Maximaal drie uur per dag afwijken van BKR 
Bij aaneengesloten openstelling van tien uur of meer per dag kan maximaal drie uur per dag worden afgeweken van de vereiste BKR. Tijdens deze drie uur moet minimaal de helft van het volgens de BKR benodigde aantal beroepskrachten worden ingezet. Lees meer over <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/drie-uursregeling/" target="_blank" rel="noopener">de drie-uursregeling</a>.
Anders gekwalificeerden in de bso 
De kwalificaties waarmee je in de buitenschoolse opvang kunt werken als pedagogisch medewerker zijn ruimer dan in de dagopvang. De kwalificatie-eisen zijn opgenomen in de Cao Kinderopvang. Een handig hupmiddel om te zien voor welke opvangsoort een medewerker gekwalificeerd is, is de <a href="https://www.kinderopvang-werkt.nl/diplomacheck-kinderopvang" target="_blank" rel="noopener">diplomacheck</a> op de website van Kinderopvang werkt!.

Kinderopvang is een vak 
Niveau 3F voor mondelinge taalvaardigheid 
Pedagogisch medewerkers moeten beschikken over niveau 3F voor mondelinge taalvaardigheid (gesprekken voeren, luisteren en spreken). De taaleis gaat in per 1 januari 2025. Lees meer over <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/taaleis-3f/" target="_blank" rel="noopener">de taaleis</a>.
Babytraining voor pedagogisch medewerkers die werken met 0-jarigen 
Het werken met baby’s vraagt om specifieke expertise. Pedagogisch medewerkers die met baby’s werken, moeten hiervoor aanvullende scholing krijgen. Hiervoor wordt, net als bij de taaleis, een ingroeiperiode tot 1 januari 2025 gehanteerd. Lees meer over <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/babyscholing/" target="_blank" rel="noopener">de babyscholing</a>.
Taaleisen meertalige opvang 
Meertalige beroepskrachten in de dagopvang en de bso moeten, naar verwachting vanaf 2024, aantoonbaar aan niveau B2 voldoen voor spreekvaardigheid en leesvaardigheid van de Duitse, Engelse of Franse taal. Lees meer over <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/meertalige-opvang/" target="_blank" rel="noopener">meertalige opvang</a> en de <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/taaleis-b2-meertalige-opvang/" target="_blank" rel="noopener">taaleis B2</a>.
Geen formatieve inzet vrijwilligers 
Vrijwilligers mogen niet langer formatief worden ingezet. Ze tellen dus niet mee in de berekening van de BKR. Alleen gekwalificeerde medewerkers mogen formatief worden ingezet.
Beperkte formatieve inzet beroepskrachten in opleiding en stagiaires 
Bij formatieve inzet van beroepskrachten in opleiding en stagiaires wordt rekening gehouden met de opleidingsfase. De Ministeriële regeling verwijst naar de Cao om dit verder uit te werken, maar stelt wel als restrictie dat maximaal 50% van de formatief benodigde inzet uit beroepskrachten in opleiding mag bestaan. Voor stagiairs geldt een norm van 33%. Lees meer over de inzet van <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/bbl-beroepsbegeleidende-leerweg/" target="_blank" rel="noopener">BBL’ers</a>, <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/pedagogisch-medewerker-in-ontwikkeling-pmio/" target="_blank" rel="noopener">pedagogisch medewerkers in ontwikkeling</a> en <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/bol-stagiair-beroepsopleidende-leerweg/" target="_blank" rel="noopener">BOL-stagiairs</a>.
Opleidingsplan 
In het opleidingsplan moet worden beschreven hoe wordt ingezet op de ontwikkeling en kennisverbreding van pedagogisch medewerkers, en hoe dit geconcretiseerd wordt in de praktijk. Cao-partijen hebben afgesproken zich ervoor in te zetten dat alle organisaties een opleidingsplan hebben. Lees meer over <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/scholing-ontwikkeling/" target="_blank" rel="noopener">scholing en ontwikkeling</a>.
Pedagogische beleidsmedewerker/coach 
Elke kinderopvangorganisatie heeft verplicht een pedagogisch beleidsmedeweker/coach. De pedagogisch beleidsmedeweker/coach is verantwoordelijk voor pedagogische beleidsontwikkeling en -implementatie, en het coachen van beroepskrachten bij de uitvoering van hun werkzaamheden. Lees meer over <a href="https://kinderopvang.nl/onderwerpen/pedagogisch-beleidsmedewerker-coach/" target="_blank" rel="noopener">de pedagogisch beleidsmedewerker/coach</a>.