9 december 2025
Opinie BK in AD: ‘Kamerleden, neem de tijd bij wetsvoorstel kinderopvang’
Foto: Dragos Gontariu
Het wetsvoorstel Financiering Kinderopvang, dat deze week in de Tweede Kamer besproken wordt, belooft meer zekerheid. Maar het leidt tot langere wachtlijsten en minder kwaliteit, stelt Dedan Schmidt in het AD.
Geen ouder mag ooit nog in de financiële problemen komen door terugvorderingen. Dat uitgangspunt voor bijna gratis kinderopvang van het demissionaire kabinet, waarover de Tweede Kamer morgen vergadert, delen wij volledig. De toeslagenaffaire liet zien hoeveel schade een complex en onbetrouwbaar systeem kan aanrichten. Het streven om dat definitief te voorkomen, verdient steun.
Maar kinderopvang gaat over meer dan financiële zekerheid. Een nieuw stelsel moet óók bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen, gelijke kansen en toegankelijke opvang voor alle gezinnen. En juist op die punten schiet het wetsvoorstel tekort. Het belooft eenvoud, zekerheid en betaalbaarheid, maar de kans is groot dat het tegenovergestelde gebeurt.
Door kinderopvang bijna gratis te maken, neemt de vraag fors toe, terwijl investeringen in uitbreiding en vernieuwing juist onder druk komen. De extra regels, financiële risico’s en onzekerheid over de toekomst door het nieuwe stelsel maken uitbreiden onaantrekkelijk en dwingen vooral kleinere aanbieders te stoppen. Zonder voldoende nieuwe plekken lopen wachttijden verder op en wordt opvang voor veel gezinnen feitelijk onbereikbaar.
“Voor gezinnen die kinderopvang het hardst nodig hebben, ontstaat juist méér onzekerheid in plaats van minder”
Daarmee komt ook de kansengelijkheid onder druk. Onderzoek van SCP en CPB, de belangrijkste adviseurs van het kabinet, laat zien dat het voorstel niet bijdraagt aan de ontwikkeling van kinderen of aan het verkleinen van achterstanden. Voor gezinnen met lage inkomens is kinderopvang nu al bijna gratis. Zij profiteren dus niet van de nieuwe plannen, terwijl de hoogste inkomens er straks meer dan 10.000 euro per jaar op vooruit gaan.
Bovendien dreigt de eigen bijdrage voor iedereen te stijgen als de vraag harder groeit dan het aanbod. Voor gezinnen die kinderopvang het hardst nodig hebben, ontstaat zo juist méér onzekerheid in plaats van minder.
Opvallend is daarnaast dat het wetsvoorstel nauwelijks ingaat op de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang. Terwijl dát de kern is: een veilige, stabiele en stimulerende omgeving waarin kinderen zich spelenderwijs kunnen ontwikkelen. Goede opvang vraagt tijd, vakmanschap en continuïteit. Een stelselwijziging die vooral financiële en juridische risico’s verplaatst, maar geen inhoudelijke kwaliteitswaarborgen biedt, spant het paard achter de wagen.
Ten slotte roept het voorstel bestuurlijke vragen op. Cruciale keuzes over uitvoering, toezicht en juridische houdbaarheid zijn nog niet uitgewerkt, terwijl het stelsel al politiek als voldongen feit wordt gepresenteerd. Na de lessen van het toeslagenschandaal zou zorgvuldigheid de norm moeten zijn, geen bijzaak. Zo oordeelt ook het onafhankelijk Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR).
“Ga terug naar de tekentafel, samen met professionals, aanbieders en ouders”
De kinderopvang in Nederland behoort tot de top van Europa en is opgebouwd met ruimte voor diversiteit, samenwerking en maatwerk. Als we werken naar bijna gratis kinderopvang, moeten we daarop voortbouwen en niet het fundament vervangen.
Onze oproep aan de nieuwe Tweede Kamer is daarom helder: neem de tijd om dit goed te doen. Ga terug naar de tekentafel, samen met ouders, professionals en aanbieders. Ontwerp een stelsel dat niet alleen financiële risico’s voorkomt, maar ook écht bijdraagt aan ontwikkeling van kinderen, kansengelijkheid en toegankelijkheid.
Een versie van dit artikel verscheen vandaag, 9 december 2025, in het AD.