Op 14 juli is er vanuit de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van Gennip een kabinetsreactie SER-advies ‘Waardevol werk: publieke dienstverlening onder druk’ gepubliceerd. Een belangrijke constatering van de SER is dat de arbeidsmarkt niet maakbaar is en er geen snelle oplossingen zijn om de krapte in (semi)publieke sectoren op structurele wijze aan te pakken.

Van Gennip: “zonder ingrijpende vernieuwingen en aanpassingen, ontstaat er een zorgelijke situatie doordat onvoldoende personeel beschikbaar is om onze maatschappelijke opgaven te realiseren.”
De krapte zet de uitwerking van verschillende opgaven onder druk, deze gevolgen in cruciale (semi) publieke sectoren zoals de zorg, veiligheid, sociale zekerheid, onderwijs en kinderopvang kunnen-zeker wanneer de krapte langdurig blijkt- ontwrichtende gevolgen hebben voor de maatschappij.
Het kabinet herkent de conclusie van de SER dat gezien de arbeidsmarktkrapte, de vergrijzing en de maatschappelijke opgaven waarvoor we staan, het nodig is om na te denken over hoe we belangrijke publieke taken toegankelijk, van goede kwaliteit en financierbaar kunnen houden om ook op termijn brede welvaart te garanderen. Daarom zijn er kabinetsbrede stappen gezet om krapte binnen de publieke sectoren aan te pakken.

Slimmer en leerrijker inrichten van werk 
BK/BMK: verschillende aanbevelingen van de SER sluiten aan bij een nieuw initiatief waarin sectorale loopbaanpaden met bijbehorende leerlijnen praktijkleren in het mbo worden ontwikkeld en geïmplementeerd. We zijn nauw betrokken bij het project dat op initiatief van SZW gestart is, namelijk het realiseren van het loopbaanpad met bijpassende leerlijn praktijkleren in de kinderopvang.

Sectorale loopbaanpaden en bijbehorende leerlijnen praktijkleren in het mbo 
In loopbaanpaden beschrijven we hoe mensen zich binnen een sector stapsgewijs via verschillende functies kunnen ontwikkelen tot een volledig gekwalificeerde beroepskracht. Het kan gaan om bestaande functies of te creëren functies. Het doel van deze aanpak is om de zij-instroom van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in de kinderopvang, onder wie statushouders, te vergroten. Aan elke functie in het loopbaanpad koppelen we een (deel van een) mbo-opleiding, waarbij het leren zoveel mogelijk plaats vindt tijdens het werk, zoals aanbevolen door de SER. Een sectoraal loopbaanpad met bijbehorende leerlijn vergemakkelijkt zij -instroom van werkzoekenden én doorontwikkeling van werkenden.
De instapfunctie van groepshulp, die geen specifieke kwalificatie vraagt, biedt in het bijzonder kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Groepshulpen die dat willen en kunnen, kunnen zich vervolgens doorontwikkelen tot pedagogisch medewerker.

Subsidie doorontwikkelen groepshulpen 
Om te stimuleren dat groepshulpen zich doorontwikkelen met behulp van de leerlijn wordt er gewerkt aan een tijdelijke subsidieregeling voor kinderopvangorganisaties. Hiermee kunnen kinderopvangorganisaties gedeeltelijk tegemoetgekomen worden in de kosten voor de groepshulp als instapfunctie in het loopbaanpad. Voor de tijdelijke regeling is in totaal zes miljoen euro gereserveerd over de komende jaren. De regeling wordt momenteel verder vormgegeven en zal  voor het einde van het jaar aan de Tweede Kamer toegezonden worden.

Slimmer organiseren en samenwerken onderwijs en kinderopvang 
De SER wijst specifiek voor het onderwijs en de kinderopvang op de noodzaak om taken slimmer te organiseren en samen te werken. De minister van SZW en de voormalige minister voor PVO hebben op 26 april een Kamerbrief over de samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs aan de Kamer gestuurd. Hierin zijn oplossingsrichtingen benoemd voor knelpunten binnen de huidige stelsels.
Verder lopen er al veel initiatieven in de sectoren onderwijs en kinderopvang om de samenwerking te versterken. Zo zijn er in de praktijk goede voorbeelden van combinatiebanen, bijvoorbeeld tussen buitenschoolse opvang en primair onderwijs. Dit kan medewerkers grotere contracten en meer doorgroeimogelijkheden bieden. Er loopt ook een onderzoek naar combinatiebanen binnen en buiten de kinderopvangsector.

Regeldruk en administratieve lasten 
De SER stelt terecht dat regeldruk in toenemende mate een probleem vormt voor (semi)publieke sectoren. Hierdoor blijft minder tijd over voor het uitvoeren van de primaire taken. Tijdsbesparing en werkplezier zijn te winnen door het reduceren van overbodige, arbeidsintensieve administratieve lasten en regeldruk. Het kabinet is zich bewust van de noodzaak van het terugdringen van arbeidsintensieve regeldruk, zeker gezien de arbeidsmarktkrapte.
Als we daadwerkelijk stappen willen zetten in het terugdringen van onnodige administratieve lasten en verantwoording, moeten we het vertrouwen terugleggen bij de professional in de publieke sector. De SER constateert dat regeldruk eveneens afkomstig is vanuit de eigen organisatie of externe organisaties zoals brancheverenigingen, beroepsverenigingen, kennisinstituten, gemeenten, instellingen, ouders, cliënten, etc. Het kabinet roept dan ook de sociale partners op om met hun achterban en de aan hen gelieerde instellingen en organisaties te kijken wat ze kunnen doen aan het verminderen van regeldruk en het bouwen aan een cultuur van vertrouwen. Daarnaast is ook de politiek aan zet om regeldruk te voorkomen.

Goed werkgeverschap en regionale samenwerking 
Ten aanzien van (semi)publieke sectoren, zoals de zorg, onderwijs en kinderopvang, signaleert de SER terecht dat het aantal zzp’ers toeneemt. Daarom heeft het kabinet in de voortgangsbrief Werken met en als zelfstandige(n) van 16 december 2022 een werkprogramma aangekondigd, waarin voor voornoemde sectoren de samenhang tussen de generieke maatregelen en de sectorspecifieke maatregelen nadrukkelijk wordt bewaakt.
Twee concrete punten waar het programma binnen de komende periode actief mee aan de slag gaat, is het thema goed werkgeverschap en regionale samenwerking. Daarnaast wordt binnen het programma onderzocht op welke manier het beste bij het advies van de SER kan worden aangesloten. In het laatste kwartaal van 2023 informeert de minister de Tweede Kamer opnieuw over de voortgang van het programma.

Tot slot 
Wij houden jullie op de hoogte van de ontwikkelingen rondom de subsidie voor doorontwikkeling groepshulpen en het loopbaanpad. De planning is om begin oktober hiervoor een webinar te organiseren.
Lees <a href="https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2023/07/14/kamerbrief-kabinetsreactie-ser-advies-waardevol-werk-publieke-dienstverlening-onder-druk" target="_blank" rel="noopener">hier</a> Kamerbrief met de gehele kabinetsverwachting

Kabinetsreactie SER-advies ‘Waardevol werk: publieke dienstverlening onder drukLeden