15 september 2025
Kabinet verstikt kinderopvang: minder plekken, langere wachtlijsten

Foto: Elizaveta Dushechkina
Het kabinet heeft in een Kamerbrief bekendgemaakt dat het de kinderopvangsector wil aanmerken als een Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB). Dit moet de invoering van bijna gratis kinderopvang mogelijk maken, maar dreigt juist grote schade te veroorzaken: minder plekken voor ouders en kinderen, langere wachtlijsten en hogere kosten. Precies op het moment dat de sector voor de grootste groeiopgave ooit staat: 200.000 extra kindplaatsen en 40.000 nieuwe medewerkers om bijna gratis kinderopvang mogelijk te maken.
Impact pas ná besluit onderzocht
Meest schokkende paragraaf in de brief is dat het kabinet ervoor kiest om eerst een DAEB in te voeren en pas daarna de impact te onderzoeken. “Dat is de wereld op zijn kop. Je beslist niet over een DAEB en gaat dan pas kijken wat de gevolgen zijn,” zegt Dedan Schmidt, interim-voorzitter van BK.
In de brief erkent het kabinet dat het nieuwe stelsel risico’s kent voor toegankelijkheid en doelmatigheid. Dat is dan ook de reden dat het kabinet voor een DAEB kiest. Maar dit middel verergert juist de problemen: minder ruimte voor groei, innovatie en maatwerk. Schmidt: “Met een DAEB verstikt het kabinet de kinderopvang, terwijl uitbreiding harder nodig is dan ooit.”
Wat gaat er mis met een DAEB?
Volgens BK vergroot een DAEB de problemen in plaats van ze op te lossen:
- Minder plekken voor ouders en kinderen → langere wachtlijsten.
- Minder arbeidsparticipatie → ouders kunnen minder werken, terwijl de arbeidsmarkt juist meer mensen nodig heeft.
- Minder innovatie en maatwerk → minder keuzevrijheid voor ouders, meer ‘eenheidsworst’
- Hogere administratieve lasten → geld gaat naar regels in plaats van naar kinderen.
- Geen bewezen succes → in andere sectoren, zoals de woningcorporaties, leidde een DAEB tot hoge lasten zonder de beloofde voordelen.
“Nederland heeft een van de best functionerende kinderopvangsystemen van Europa. Het is onbegrijpelijk dat we dit succesvolle systeem riskeren met een noodmaatregel die meer schade doet dan oplost,” aldus Schmidt.
Ouders de dupe
De vraag naar opvang groeit fors door de bijna gratis kinderopvang in 2029. Maar in plaats van groei te stimuleren, blokkeren deze plannen de uitbreiding. “Gratis opvang zonder plek is niets waard. Ouders staan nú al op wachtlijsten. Dit beleid maakt dat alleen maar erger,” aldus Schmidt.
Oproep aan het kabinet
“Als deze plannen van VVD-staatssecretaris Nobel doorgaan, stoppen de noodzakelijke investeringen in uitbreiding en worden de wachtlijsten voor honderdduizenden hardwerkende ouders alleen maar langer,” waarschuwt Schmidt. “BK roept daarom het kabinet op om af te zien van de DAEB-route en in te zetten op oplossingen die wél werken. Wij kiezen voor oplossingen die kinderen en ouders helpen: meer plekken, kortere wachtlijsten en duidelijke afspraken over kwaliteit en transparantie. Dat is beter dan een juridisch experiment.”