Tweeluik over bijna-gratis kinderopvang in 2025 met Monique Dongelmans en Jeanine Lemmens

Zowel Monique als Jeanine plaatsen vraagtekens bij het hoe en waarom van de stelselwijziging. Jeanine: ‘Bij het nieuwe stelsel dragen de sterkste schouders niet meer de zwaarste lasten. In plaats van kansengelijkheid, creëer je nog meer kansenongelijkheid; de midden- en hoge inkomens gaan erop vooruit, niet de lage inkomens. Bovendien krijgen alleen werkende ouders ‘bijna gratis’ opvang. Het regeerakkoord ademt kansengelijkheid. Ik betreur het dat het net op dát punt verkeerd gaat in het beleid.’ Geheel tegen de stroming in van kabinet, pleit de Jeanine dan ook voor een gedeeltelijke afhankelijke inkomensbijdrage voor ouders die dit kunnen dragen. ‘Dat gaat gepaard met keuzevrijheid; dat is voor ouders heel belangrijk.’

Ook Monique vindt de ingeslagen weg een gemiste kans voor de toegankelijkheid van de kinderopvang: ‘Ik vind kinderopvang al enorm betaalbaar voor ouders. Mensen met een laag inkomen betalen nu al niet zoveel. Straks gaan ook de hoge inkomens bijna voor niks kinderopvang krijgen. En wat denk je dat er gaat gebeuren nu ze het aantal arbeidsuren loskoppelen van het recht op het aantal uur kinderopvang? Dan gaan mensen die niet perse meer opvang nodig hebben, wel meer opvang aanvragen wat ten koste gaat van ouders die de opvang wél nodig hebben. De kloof tussen arm en rijk wordt alleen maar groter en de toegankelijkheid wordt alleen maar minder.’

Lemmens vult aan dat de nadruk vooral ligt op het voorkomen van meer toeslagenslachtoffers en versimpeling van het stelsel. Het kabinet wil dat dit in hoog tempo gebeurt en dát brengt risico’s met zich mee.’ Volgens Jeanine Lemmens is eén van de grootste kritiekpunten op het nieuwe stelsel dat de snelle invoering de kwaliteit onder druk gaat zetten. ‘Dat is een heel belangrijk punt’, aldus Lemmens. ‘Het is simpelweg een feit dat de kwaliteit onder druk komt te staan bij snelle groei. Daarom moet er in mijn ogen ook een onafhankelijke kwaliteitsmonitor komen en meer transparantie. Je moet als houder ook wíllen ingrijpen als je onder een bepaald niveau komt. Als de overheid deze kwaliteitsmonitor samen met de sector bekostigt, helpt dat iedereen. Als het gaat om kwaliteit moet je geen enkele ruimte geven voor vrijblijvendheid.’

Volgens KinderopvangTotaal zeggen sommigen zeggen dat de bijna-gratis kinderopvang de eerste stap is naar kinderopvang als basisvoorziening. Monique denkt daar anders over want dat betekent dat het grootste deel van de organisaties in Nederland die kinderopvang aanbieden onteigend moeten worden. ‘Denk aan prachtige familiebedrijven of bijzondere kleinschalige opvanglocaties. Deze gaan dan verloren. Vervolgens neemt de vraag toe en het aanbod wordt nog kleiner.’ Monique is zelf bestuurder van een maatschappelijke kinderopvang. Maar met het ‘geroeptoeter’ zoals ze het zelf noemt, over private equity en dat er zoveel geld verdiend wordt aan kinderopvang, heeft ze niets. ‘Het is maar een klein deel van de branche dat in handen is van grote investeerders. Dit zijn mensen die erg ondernemend zijn geweest en grote risico’s hebben genomen. Zij mogen wat mij betreft ook een gezonde boterham eten. Bovendien werk ik zelf al jaren in de kinderopvang. Ik weet als geen ander dat je met de huidige wet- en regelgeving wel iets heel bijzonders moet doen, wil je met je inkomen boven de Balkenende-norm komen. In mijn optiek moeten we daarover in gesprek gaan; kijken om hoeveel geld het gaat en kijken of we daar een modus in kunnen vinden.’ Beide dames vinden dat we even pas op de plaats maken en meer tijd nemen om het stelsel goed neer te zetten want om kinderopvang voor iedereen te bieden is veel meer tijd nodig. Monique: ‘Acht tot tien jaar is alsnog snel.’

Lees hier het artikel van Jeanine Lemmens.

Lees hier het artikel van Monique Dongelmans.