13 mei 2025
Onderzoek rond kinderen met een extra begeleidingsvraag toont interessante inzichten
Foto: Loose Parts Play
In samenwerking met Samenwerkende Kinderopvang heeft Prof. Dr. R. Fukkink, bijzonder hoogleraar kinderopvang, de onderzoeksresultaten gepresenteerd van het wetenschappelijk onderzoek rond kinderen met een extra begeleidingsvraag. Binnen de kinderopvang in Nederland zijn ‘kinderen met een extra begeleidingsvraag’ (ook wel bekend als ‘zorgkinderen’) een actueel thema. In Nederland is hier veel aandacht voor, omdat het aantal kinderen met een extra zorgbehoefte en daarmee de werkdruk bij pedagogisch medewerkers lijkt toe te nemen. In plaats van focus op de kinderen wilde Samenwerkende Kinderopvang aandacht voor de ervaringen en behoeften van pedagogisch professionals. Die inzichten zijn essentieel om de kwaliteit van opvang te kunnen borgen en te blijven bijdragen aan de ontwikkeling van zoveel mogelijk kinderen op de kinderopvang.
Over het onderzoek
Om te komen tot de juiste onderzoeksvragen is gestart met gesprekken met pedagogen, pedagogisch coaches en managers pedagogiek vanuit alle labels binnen Samenwerkende Kinderopvang en Prof. Dr. R. Fukkink. Naast kwantitatieve data bestond een grote behoefte om pedagogisch professionals echt een stem te geven. Dit leidde tot een zogenaamde ‘mix-methods’ aanpak met een kwantitatief onderdeel in de vorm van een vragenlijst en een kwalitatief onderdeel in de vorm van focusgroepen onder leiding van gezinspedagoog Joyce Blauwhoff.
De resultaten
In maart 2025 is het rapport ‘Zorgen voor zorgkinderen in de kinderopvang: Ervaringen van pedagogische professionals’ opgeleverd. “Dit rapport geeft duidelijke handvatten voor steun en ondersteuning van pedagogisch professionals om zo goed mogelijk inclusieve kinderopvang te kunnen bieden.” aldus Fukkink. Een interessante bevinding uit dit onderzoek is dat er geen directe relatie bestaat tussen het aantal kinderen met een extra begeleidingsvraag op de groep en het welbevinden en/of gevoelens van burn-out van pedagogisch professionals. Maar er is wel degelijk een indirect verband. Als een pedagogisch professional gebrek aan steun ervaart of handelingsverlegenheid, ontstaat de beleving van een hoger aantal kinderen met een extra begeleidingsvraag en hogere werkdruk. Dat kan leiden tot gevoelens van stress en/of burn-out. Pedagogisch professionals geven in dit onderzoek aan dat hulp en ondersteuning dichtbij in het werk op de groep een belangrijke bron is om ervaren werkdruk te verlichten. Dit betreft primair de steun van de directe collega’s, de locatiemanager en de eigen pedagogisch coach.
De vertaling naar de praktijk van Samenwerkende Kinderopvang
De medewerkers van Samenwerkende Kinderopvang scoorden significant lager op ervaren werkbelasting en risico op burn-out dan de referentiegroep. Dat is een goede indicatie van dat er al op veel locaties wordt voorzien in de steunbehoefte van pedagogisch professionals. Maar deze bevinding maakt duidelijk dat er continue aandacht nodig is voor het (pedagogisch) proces op elke groep. Daarmee kunnen we er nog beter zijn voor alle kinderen, ook de kinderen met een extra begeleidingsvraag.
Meer informatie over het onderzoek & de resultaten
Samenwerkende Kinderopvang heeft een factsheet met de belangrijkste bevindingen uit dit onderzoek opgesteld voor samenwerkingspartners. Deze is te downloaden via deze link. Deze link geeft ook toegang tot de podcasts over dit onderwerp en de doorlink naar het volledige rapport.
De resultaten van dit onderzoek zijn zeer bruikbaar voor de praktijk van iedere kinderopvangorganisatie en tonen aan dat de leerstoel van Prof. Dr. Ruben Fukkink in de sector onmisbaar en zeer waardevol is. Binnen Nederland is erg weinig relevant, wetenschappelijk onderzoek over inclusieve kinderopvang beschikbaar. Het zou daarom een ambitie mogen zijn van alle organisaties die betrokken zijn in de sector om zich in te zetten voor meer wetenschappelijk onderzoek en leerstoelen. Daarvoor is geld, medewerking van verschillende partners en tijd onmisbaar.
Het volledige onderzoeksrapport is te downloaden via Researchgate via deze link.