5 september 2022

Minister kondigt acties aan in aanpak personeelstekort kinderopvang

Vandaag heeft minister Karien van Gennip van SZW in een brief aan de Tweede Kamer acties aangekondigd in de aanpak van de werkdruk en personeelstekort in de kinderopvang. Als onderdeel van deze acties – gericht op het aantrekken van nieuw personeel, behouden van huidig personeel en stimuleren van meer uren werken – neemt de minister ook enkele concrete maatregelen op korte termijn, zoals het wegnemen van enkele knelpunten in de IKK-wetgeving uit 2019. Zie de brief voor alle voorstellen.

Lof voor de Minister

Om te beginnen spreken we onze grote waardering uit voor de Minister, die zeer constructief met de sector meedenkt over het grote personeelstekort. Dat is terecht, want de overheid speelt een sleutelrol bij de tekorten. De wetgeving zoals die in 2019 is ingevoerd, heeft voor een belangrijk deel geleid tot de huidige tekorten. De Minister kondigt nu aan dat zij deze wetgeving deels gaat aanpassen en dat is heel goed nieuws. Zo is de minister voornemens om nog dit jaar met concrete voorstellen te komen voor een flexibelere invulling van het Vaste Gezichten Criterium, de 3-uursregeling en de BKR in de BSO.

Kabinetsbeleid zal leiden tot nog veel grotere tekorten

De overheid speelt echter ook een grote rol in de toename van de vraag naar kinderopvang. BK-directeur Emmeline Bijlsma daarover: “Het beleid van dit kabinet om de kinderopvang “bijna gratis” te maken zal leiden tot een ongeëvenaarde toename van de vraag. Daardoor zullen de tekorten van nu 5000 medewerkers oplopen naar zo’n 50.000 medewerkers. De toegankelijkheid van de kinderopvang komt daardoor echt in het geding. Veel ouders zullen geen plek meer kunnen krijgen voor hun kinderen op de kinderopvang. Bovendien vrezen wij voor de kwaliteit van de kinderopvang. Die is nu heel hoog. Het zal lastig blijken om dat zo te houden als we blijvend geconfronteerd worden met grote personeelstekorten. De maatregelen die de Minister nu aankondigt zijn helaas slechts een druppel op een gloeiende plaat in vergelijking met het effect van de “bijna-gratis-kinderopvang. Onze suggestie aan het kabinet: maak de kinderopvang helemaal gratis voor mensen met een kleine portemonnee en kinderen in een kwetsbare positie. De rest van de ouders betaalt naar draagkracht, dan bereik je ook al je doelen. Maar het kabinet kiest nu niet. Het moet er nog aan wennen dat plannen niet meer worden beperkt door de hoeveelheid beschikbaar geld, maar de hoeveelheid beschikbare menskracht”.

Goede maatregelen, maar nog onvoldoende

Naast de maatregelen die de Minister aankondigt en die wij toejuichen, zien we ook nog punten waarop het kabinet jammer genoeg geen stappen zet. De belangrijkste is dat meer uren werken ook daadwerkelijk moet lonen. Daar kan het kabinet echt een verschil maken. Bijlsma: “We weten inmiddels dat veel Nederlanders niet fulltime willen werken. Zij vinden dat er ook andere belangrijke zaken in hun leven zijn waar zij tijd aan willen besteden. Bovendien wordt er een steeds groter beroep gedaan op werkenden om zich ook in te zetten als vrijwilliger en mantelzorger. Als een aantal uur meer werken dan ook nog eens nauwelijks iets oplevert, begrijp ik heel erg goed dat medewerkers dat aan zich voorbij laten gaan.”

Kinderopvang heeft unieke expertise

Tenslotte: de Minister geeft terecht aan dat kinderopvang een essentiële sector is voor de samenleving. De kinderopvang heeft unieke expertise en het vak van pedagogisch professional is een vak apart. Onze medewerkers begeleiden jonge kinderen zodat zij spelend leren en het fundament kunnen leggen voor hun ontwikkeling. De Minister kan die unieke expertise van de kinderopvang en de waardering voor het vak wat ons betreft nóg vaker naar voren brengen.

Lees ook het bericht dat we eerder schreven over onze prioriteiten met betrekking tot personeelstekort en werkdruk: Is de rek eruit? Personeelstekort in de kinderopvang