Financiering kinderopvang
Betaalbare kinderopvang door herijken maximum uurprijs
Het overgrote deel van de kinderopvang hanteert een hoger tarief dan de overheid vergoedt. Dit heeft grote consequenties voor de betaalbaarheid, vooral voor de lage inkomens. Omdat de werkelijke tarieven al jaren boven de maximum uurtarieven die de overheid hanteert liggen – zeker bij de BSO – vallen de kosten voor ouders vaak hoger uit. Het toeslagtarief BSO bijvoorbeeld dekt € 7,02 per uur en dat is ca. € 0,50 lager dan het gemiddelde tarief dat ouders moeten betalen. Met name voor de laagste inkomens hakt dat erin. Die betalen immers slechts 4% aan eigen bijdrage tot aan het max tarief = € 0,28 maar betalen het restant boven het max tarief voor 100% zelf (+ € 0,50) en zien de kosten dan toenemen van € 0,28 naar € 0,78.
Het overheidstarief is bovendien niet toegesneden op de praktijk waarin de personeelskosten substantieel hoger zijn naarmate het kind jonger is. Differentiatie naar leeftijdsgroep en aanpassing aan de realiteit is nodig. Dit geldt voor alle opvangsoorten, inclusief de gastouderopvang.
Betaalbare kinderopvang door hogere overheidsbijdrage
We bepleiten - in lijn met de SER - een substantieel kleinere eigen bijdrage voor de lagere inkomensgroepen. Dat betekent wat ons betreft een hoogstens symbolische eigen bijdrage voor groepen met een inkomen tot 130% minimum loon. Juist voor de groep die het ’t meeste nodig heeft, wordt hiermee (bijna) gratis kinderopvang gerealiseerd en worden de nadelige kanten van toeslagen (onzekerheid) weggenomen. Om ook de middeninkomens te ontlasten zijn we er voorstander van dat ook de toeslagpercentages voor deze inkomensgroepen stevig verhoogd worden. Gemeenten kunnen waar nodig en mogelijk flankerend beleid voeren ten behoeve van specifieke doelgroepen, ook als deze KOT ontvangen.
Verder verbeteren toeslagenstelsel
Op dit moment is er op de hele korte termijn geen realistisch alternatief voor het toeslagenstelsel. Daarom zijn we blij dat het Verbetertraject Toeslagen, ook met de ambities van het huidige kabinet, de komende jaren wordt doorgezet. We zien de complexiteit van het huidige systeem en het is belangrijk om dit op korte termijn nog gemakkelijker en overzichtelijker te maken. Een substantieel aantal verbeteringen is al doorgevoerd door Toeslagen in goede samenwerking met de sector, zoals het verplicht stellen van de maandelijkse gegevensaanlevering door de kinderopvang en het laten vervallen van de koppeling aan gewerkte uren. Door het verder doorontwikkelen van de ouder-app kan Toeslagen nog meer maatwerk leveren in het contact met ouders. Ook de kinderopvang kan hier mogelijk een grotere rol spelen. De nauwe samenwerking met de (vertegenwoordigers van de) ouders en aanbieders van kinderopvang wordt voortgezet zodat verbeteringen in samenspraak worden gemaakt.
Zorgvuldigheid bij stelselwijziging cruciaal
Door de toeslagenaffaire is er een breed politiek en ambtelijk gevoelde noodzaak om het toeslagenstelsel te wijzigen en dat heeft geresulteerd in het voornemen van het huidige kabinet om de kinderopvangtoeslag af te schaffen. In plaats daarvan wil de coalitie een inkomensonafhankelijke vergoeding van 95% voor alle werkende ouders, die rechtstreeks wordt uitbetaald aan kinderopvangorganisaties. We vinden het belangrijk om bij het minder complex maken van de financieringsstroom, de tijd te nemen om een nieuwe manier van financieren goed uit te werken. We willen voorkomen dat er net zoals in het verleden te snel ondoordachte besluiten worden genomen met gevolgen die niet worden overzien. Het is essentieel dat hier wordt samengewerkt met de praktijk, om zo te komen tot een vereenvoudigd stelsel dat geen financiële en bureaucratische drempels opwerpt voor ouders én kinderopvangorganisaties; waarbij het contract tussen ouder en kinderopvang leidend is; dat de vrije prijsvorming in stand houdt en daarmee differentiatie en keuzevrijheid mogelijk maakt; waarin financieringsstromen van ouders en overheid niet onderling afhankelijk worden gemaakt.